تاریخچه زالو درمانی

زالو از 2500 سال قبل در هند، يونان، روم، ايران و سپس در اروپا مورد استفاده پزشكی قرار گرفته بود. اسناد تاریخی نشان می دهد؛ صدها سال قبل از اینکه مردم مغرب زمین(اروپا و آمریکا و …) زالو را بشناسند و به خواص درمانی آن آگاهی یابند، در خاورمیانه از زالو برای مقاصد درمانی استفاده میشده است.

‌استفاده از زالوها در ایورودای طبی در هند قدمت دیرینه دارد. حتی امروزه این شیوه توسط افراد بومی بکار گرفته می شود. بیشترین توصیف ها از زالودرمانی در متون هندی به ۱۰۰-۶۰۰ سال قبل از میلاد می رسد. در طب سنتی چین از زالوی طبی بیشتر جهت ساخت دارو استفاده می شود.

از زمان طب یونانی، از زالو جهت گرفتن خون از ورید، کاهش آماس و دررفتگی مفاصل، جهت خارج کردن خون اشخاص بیماری که دردهای ناشی از یک سرماخوردگی معمولی تا سرطان رنج می بردند استفاده میشده است.

در قرن نوزدهم از اين جانور كوچك براي درمان هر دردی از جمله سردرد، تب، زخم‌های عفونی شده، دمل و آبسه، ورم‌ها، هموروئيد و . . . استفاده می شده است. بدليل اثر ضد انعقادی آنزیم هیرودین در بزاق زالو، امروزه در تحقيقات جديد ثابت شده است كه پس از عمل جراحي آنژيوپلاستي قلب و بطور كلی در بيماري‌های كرونری قلب، زالو می تواند نقش مؤثری ايفا كند و خطر جراحی و اثرات جانبی آن و همچنین خطر حملات قلبی را به حداقل كاهش دهد. در هندوستان 20 بيمار با واريس اندام تحتانی (پيشرفته) كانديد زالو درمانی شده و پاسخ درمانی شگفت‌آوری مشاهده شده و تمامي بيست نفر (100% بيماران مورد مطالعه) كاملاً درمان شدند.

زالو کرمی است لزج، چسبنده، خون آشام و به دليل این صفات فوق چندش آميز و نفرت انگيز است. در ادبيات ما «زالو صفت» به آدم هايی مي گويند که از ديگران بهره کشی می کنند و در واقع به آنها مي چسبند و خون آنها را مي مکند. اغلب ما از اين جانور تجسم نامأنوس داريم. زالو در مزارع برنج به ساق پا يا دست هاي دختران و زنان شاليکار که بوته های ظريف برنج را نشا مي کنند می چسبد و آب باتلاق را از خون آنها رنگين می کند. زالو از آب دلو يا جرعه ای آب چشمه که رهگذری تشنه برای آشاميدن بدان روی می آورد داخل گلو و بيني او می شود و ناراحتی خوف انگيزی پديد می آورد. به خاطر نفرت از اين کرم ترسناک در دوران کودکی وقتی آن را از جويباری شکار مي کرديم بر آن نمک می پاشانديم. ذرات نمک پوست براق و لزج زالو را مي خورد و ذوب می کرد و زالو زير شکنجه وول می خورد و ما کيف می کرديم. ولی تاريخ طب گواه آن است که خدمتی که زالو به نوع بشر کرده است بيشتر از تمام زيان هایی است که برای وی برمی شمارند. استفاده از زالوی بزشکی برای بسیاری از بیماری ها از دیرباز نشان از سودمندی های شایان این جانور بدنام است.

کارايی مناسب زالو در طب و دامپزشکی سبب اختصاص دادن حوضچه هايی برای پرورش زالو در ممالک مختلف شده است. در روسيه زالو از رقم های مهم صادراتی محسوب مي شود. سابق بر اين از اقلام صادرات و واردات کشورهای اروپايی به شمار می آمد و گفتنی است که در سال 1850 کشور فرانسه صد ميليون زالو از کشورهای ديگر خريداری کرد. استفاده از زالوی طبی برای درمان برخی بیماریها در ایران قدمتی چندین ساله دارد که از جمله موارد مکتوب آن اشاره ابوعلی سینا به استفاده از آن در درمان بسیاری از بیماریها در کتب مختلف از جمله قانون می باشد . متاسفانه استفاده نا صحیح و عدم انجام به بررسی های تکمیلی در مورد خواص این موجود زنده باعث حذف استفاده از آن به مرور زمان گردید و باز با هزاران تا سف چون همیشه این مورد طبی ، اسلامی و ایرانی نیز در چند دهه اخیر طی تحقیقات بالینی و آزمایشگاهی و استناد به مدارک قدیمی ایرانی ممالک اروپایی و آمریکایی مجددا جهت درمان بسیاری از بیماریها چه به صورت مستقیم و چه به صورت استفاده از آنزیم های استخراج شده از زالوی طبی مورد استفاده قرار گرفت. جانورشناسان تا کنون ۶۵۰ نوع زالو را شناسایی کرده اند که ۵۰ نوع آن از خون پستانداران تغذیه می کنند.

برخی از انواع زالو فوق‌العاده خطرناك و بيماری زا می باشند اما گونه‌های متعددی از زالوها وجود دارند كه اثرات درمانی جالب توجهی دارند. ماده آنتی كوآگولان (ضد انعقادی) كه در بزاق زالو موجود است بنام هيرودين موجب رقيق شدن خون، بازشدن عروق بسته و بالطبع افزايش خون‌رسانی و اكسيژناسيون موضع می گردد. پيش‌بيني مي‌گردد حداقل يكصد نوع ماده ويژه با اثرات درمانی گوناگون توسط زالو ترشح می شود. اكنون در شمار كثيری از كلينيكهای معتبر اروپا و آمريكا از زالو جهت رقيق شدن خون متعاقب آنژيوپلاستی قلب، گرافتهای پوستی و پيوند اعضاء ( جهت تسريع خونرسانی موضع و پيشگيری از انعقاد خون در عروق)، واريس، ضايعات پوستی و زيبايی پوست و حتي تقويت سيستم ايمنی بدن، استفاده طبّی بعمل می آيد.

در طب افواهی زالو همانند حجامت و فصد بعنوان يك رفتار درمانی و پيشگيری پذيرفته شده و حضور داشته است و مردم شهر و روستای ايران می دانستند كه علاج بسياری از عفونتها و زخم‌ها و كسالت‌ های بدن با زالو اندازی ممكن است. سابقه زالو تراپی به 1500 سال قبل از ميلاد در مصر باستان بر میگردد. در قرن 19 در آمريكا از زالو براي درمان هموروئيد، بيماری های لثه و دهان و بيماریهای متنوع ديگری استفاده می شد.

زالو درمانی در پزشکی جدید و مدرنترین کلینیکها و مراکز علمی معتبر جهان جای خود را باز کرده است به طوری که سیزده هزار مقاله علمی پیرامون زالودرمانی به ثبت رسیده و در اروپا و آمریکا دهها بیماری و هزاران بیمار به وسیله زالودرمانی نجات یافته اند. در این زمینه کشور ما که زمانی بیشترین تجربه و دانش پیرامون درمان با زالوها را داشته و مرغوبترین زالوها را ما به دنیا معرفی می کرده، در حال حاضر از تمام کشورهای جهان عقب تر است.